pixel-maat-resolutie

Pixels, maat en resolutie

Pixels

De sensor van je camera bestaat uit pixels. Kleine cellen die de helderheid van het licht meten en samen met software de kleur en helderheid van je foto beschrijven in een bestand. Hoe meer pixels het bestand bevat, hoe meer detaillering je kunt weergeven.

Afdrukgrootte

Hoe groot je de foto-bestanden kan afdrukken is afhankelijk van de hoeveelheid pixels van je bestand en de kwaliteit van de weergave. Bij het uitsnijden van je foto houd je minder pixels over. Als je te weinig pixels hebt kan het zijn dat je scherpte verliest of zelfs de pixels als blokjes in je foto kunt waarnemen.

De term HighRes, betekent hoge resolutie en verwijst naar bestanden met veel pixels. Deze kunnen groter worden weergegeven.

De term LowRes, betekent lage resolutie en verwijst naar bestanden met minder pixels. Deze kunnen kleiner worden weergegeven.

100 Pixels per cm

Ons oog kan niet veel meer detailering zien dan ongeveer 250 pixels per inch (DPI). Dit is bijna hetzelfde als 100 pixels per cm en is eenvoudig te hanteren bij het berekenen van de maximale afdrukgrootte. Een bestand van bijvoorbeeld 2000x3000 pixels is dan dus groot genoeg om af te drukken op 20x30 cm. Als je de hoeveelheid pixels deelt door honderd weet je hoe groot je foto minimaal weergegeven kan worden. 2000pixels/100= 20cm en 3000pixels/100=30cm. Een bestand van 4000x6000 pixels is dus groot genoeg om af te drukken op 40X60cm.

Bekijk afstand

Een afdruk van een foto beoordelen we meestal op ongeveer 50 cm afstand. Een grotere afdruk bekijken we meestal van grotere afstand. Daardoor kunnen we ook minder detaillering waarnemen. Een bestand van 4000x6000 pixels is daarom vaak ook groot genoeg om af te drukken op 60x80cm.
Een grotere afdruk wordt meestal in een lagere resolutie afgedrukt. Een poster in een bushokje/Abri heeft meestal een drukwerkkwaliteit van 100 dpi. Een foto op een billboard heeft vaak een nog veel lagere resolutie.

Resolutie = DPI

Een foto bestaan dus uit pixels in de hoogte en pixels in de breedte. De aanduiding resolutie geeft de detaileringskwaliteit van het bestand aan als het word weergegeven op een beeldscherm of afdruk. Het is de verdeling van de pixels per maateenheid. Dit wordt meestal aangeduid in DPI “dots per inch” of PPI “Pixels per inch”. Vroeger was de norm van 300 Dots per inch nodig (300DPI). Maar tegenwoordig blijkt dat we aan 240 DPI vaak ruim voldoende hebben. Bij een A0 afdruk hebben we vaak aan 100 DPI al voldoende.

De aanduiding resolutie kan door bijvoorbeeld je printer of opmaak programma zoals Word of InDesign worden gebruikt om te bepalen hoe groot een foto weergegeven moet worden. Maar deze intentie op de grootte van de weergave kan ook volledig genegeerd worden. De foto kan ook groter of kleiner gebruikt worden en krijgt daardoor alsnog een andere effectieve resolute krijgt. Bij InDesign kan je in het Koppelingen-venster lezen wat de Effectieve PPI van je geplaatste foto is.

Afdruk kwaliteit

Ook de kwaliteit van het papier en de mogelijkheden van het drukprocedé bepaalt de detaileringskwaliteit. Drukwerk op glans papier kan ongeveer 250 pixels per inch aan detaillering weergeven. Dus een bestand met een resolutie van 250 pixels per inch is dan ruim voldoende.
Drukwerk op mat papier of canvas kan niet veel meer informatie weergeven dan 150 tot 100 pixels per inch. Het bestand kan op deze materialen dus veel groter afgedrukt worden.

Monitor resolutie

De resolutie van een monitor is ongeveer 100 DPI, maar dit kan per beeldscherm behoorlijk verschillen. Kleine displays van smartphones en tablets hebben vaak een veel hogere resolutie omdat je die ook van dichtbij bekijkt.
Bij weergave van een afbeelding op een monitor kijken we meestal naar de maximale hoeveelheid pixels die je zinnig kunt gebruiken. Full HD is 1920x1080 pixels en is vaak meer dan voldoende.
Een beamer kan vaak niet meer dan 1920x1080 pixels weergeven, maar deze wel groter projecteren. Omdat de projectie van grote afstand word bekeken is een bestand van 1920x1080 pixels meestal voldoende.

Bestandsformaat

Bestandsformaat is de “taal” waarin het bestand is geschreven. Bijvoorbeeld JPG-, Tiff-of RAW-bestanden. Achter de naam van je bestand staat de “extensie” waaraan je kunt zien om welk bestand het gaat. De RAW-bestanden van de verschillende camerafabrikanten hebben elke een ander bestandformaat en eindigen bijvoorbeeld op: .CR2, .NEF, .ARW of .ORF.

JPG

Een JPG-bestand kan door de meest software prima worden gelezen. Daarom is het ook het meest gebruikte bestandsformaat. Een JPG-bestand comprimeert de gegevens en kan in verschillende kwaliteiten bewaard worden. Een hogere kwaliteit bewaard meer informatie in een groter bestand. De laagste JPG-kwaliteit uit je fotocamera is vaak goed genoeg om af te drukken. In Photoshop en andere programma’s kun je nog veel lagere kwaliteiten bewaren. Kies in Photoshop of Lightroom een kwaliteit van minimaal 8 of 80. Je verliest dan geen zichtbare informatie in je foto-bestand, maar het bestand is wel lekker klein.

Tiff

Een Tiff-bestand bevat veel meer informatie en maar dit is meestal niet zichtbaar in de afdruk. Een Tiff-bestand is wel 25 tot 50 keer groter dan een JPG-bestand.

RAW

Een Raw-bestand uit een digitale camera bevat nog veel meer informatie die je niet nodig hebt om je foto af te drukken. Toch is het bestand wel veel kleiner dan een Tiff-bestand. Een Raw-bestand kan op de computer vergaand aangepast worden in kleur en helderheid. De kwaliteit van het bewerkte bestand is veel hoger als bij een Tiff of JPG-bestand. Je hebt wel speciale software zoals Photoshop of Lightroom nodig om je Raw-bestand te openen. Oude software kan de bestanden van nieuwe camera’s vaak niet openen.

Bit diepte

Een JPG-bestand kan 256 verschillenden helderheden per kleur bewaren. Dit wordt in je camera bewaard in de kleuren Rood, Groen en Blauw (RGB). Dat betekent dat een bestand 16,7 miljoen verschillende variaties op kleur en helderheid kan bewaren. Dit is voldoende voor ons oog om een realistisch beeld te vormen.
Raw- en Tiff-bestanden kunnen in een 16-bit bestand nog veel meer informatie bewaren. Deze extra informatie kan nodig zijn bij het verbeteren van de kleur en helderheid van de foto in bijvoorbeeld Photoshop.

Bestandsgrootte

De grootte van het bestand is geen bruikbare indicatie op de afdrukgrootte van het bestand. Een JPG-bestand van 2000x3000 pixels is vaak minder dan 1Mb groot. Een RAW-bestand met dezelfde hoeveelheid pixels is dan ongeveer 3Mb groot en een Tiff-bestand met dezelfde hoeveelheid pixels is dan ongeveer 25 Mb. Alle drie de bestanden kun je even groot afdrukken.

Mail ons voor meer informatie of een speciale cursus over pixels, maat en resolutie.

Digitale Fotografie Opleiding